जनयुद्ध, पत्रकारिता हुँदै जाजरकोटको नलगाड नगरपालिकाको उपमेयर
काठमाडौं । जाजरकोटको नलगाड नगरपालिकाको उपमेयरमा नेकपा माओवादी केन्द्रकी उम्मेदवार देवका लामिछाने विजयी भएकी छन् ।
उनी ४२७२ मत ल्याएर विजयी हुँदा कांग्रेस उम्मेदवार इन्द्रा चन्द सिंहले ३१४७ मत मात्र पाइन् । तेस्रोमा रहेकी एमाले उम्मेदवार सुनिता बोहराले २५४२ मत ल्याइन् ।
२०७९ सालमा भएको स्थानीय तह निर्वाचनमा माओवादीको सहयोगमै कांग्रेस उम्मेदवार सुनिता सिंह उपमेयरमा निर्वाचित भएकी थिइन् । तर, जाजरकोट भूकम्पमा परेर १७ कात्तिकमा सिंहको निधन भएको थियो ।
रिक्त रहेको पदमा आइतबार भएको निर्वाचनमा माओवादी उम्मेदवार लामिछानेले जित निकालेकी हुन् । उनको जितसँगै नलगाड नगरपालिकामा मेयर र उपमेयर दुवै माओवादी केन्द्रका बनेका छन् । नगरपालिकाका अधिकांश वडामा समेत माओवादी जनप्रतिनिधिको बाहुल्य छ ।
उपनिर्वाचनका लागि मत माग्न खटिएका माओवादीका उपमहासचिव शक्तिबहादुर बस्नेतले चुनावीसभामा जाँदा मेयर र उपमेयर सेट नै एउटै पार्टीको भए काम गर्न सहज हुने भन्दै भोट मागेका थिए ।
‘माओवादीले नलगाडलाई विकासको एउटा नयाँ मोडलका रूपमा देखाउन चाहेको छ, कुनै बेला हामी मोडल जिल्ला भन्थ्यौं, त्यतिबेला स्रोत, साधन थिएन’ बस्नेतले भनेका थिए, ‘तर, अब उपमेयर पनि हाम्रै पार्टीबाट निर्वाचित गराएर मोडल नगरका रूपमा विकास गर्छौं ।’
नलगाड नगरपालिकामा सेट नै विजयी भएपछि आउने अवसरलाई सदुपयोग गरेर नमुना काम गरेर देखाउने उनले बताएका थिए । माओवादीबाट निर्वाचित उम्मेदवार लामिछानेले लामो समयदेखि सामाजिक क्षेत्रमा काम गरेको हिसाबले नलगाडको विकासका लागि आफूले अधिकतम काम गर्ने बताएकी छन् ।
‘टिमसँग काम गर्ने कुरा त छँदैछ’, उनले थपिन्, ‘उपमेयर पद न्याय सम्पादनसँग जोडिएकाले मेरो प्राथमिकता विना भेदभाव सबै जनतालाई समान रूपले सुविधा दिन पहल गर्ने हुनेछ ।’
नलगाड नगरपालिकाभित्र विकट क्षेत्रहरू पर्ने भएकाले हालसम्म कृषि उत्पादनलाई बजारसँग जोड्न कठिनाइ भएको भन्दै उनले भनिन्, ‘कृषि बजारीकरणका लागि भौगोलिक विकटताका कारण जुन समस्या छ, त्यसलाई चिर्ने गरी काम गर्नेछु ।’ शिक्षा, स्वास्थ्य, रोजगारी सिर्जना र खानेपानी पनि आफ्नो प्राथमिकता रहेको उनले सुनाइन् ।
माओवादी युद्ध, पत्रकारिता हुँदै उपमेयर
सल्यानको तत्कालीन सुबिकोट गाविसमा जन्मिएकी नवनिर्वाचित उपमेयर लामिछाने विद्यार्थी राजनीतिक हुँदै सक्रिय राजनीतिमा प्रवेश गरेकी हुन् । उनी २०५० सालमा जनता मावि, रागेचौरमा जनमोर्चा नेपालको मुल ईकाई कमिटी सदस्य बनेकी थिइन् । त्यसपछि विभिन्न पदमा रहेर काम गरिन् ।
२०५३ सालमा उनले माओवादीको पार्टी सदस्यता लिएकी थिइन् भने ०५४ सालमा माओवादीको भ्रातृ संगठन अखिल नेपाल महिला संघको जाजरकोट उपाध्यक्ष बनेकी थिइन् । त्यसबेलादेखि अर्धभूमिगत हुँदै उनी पछि महिला संघको अध्यक्ष पनि बनिन् ।
त्यसबेला एक वर्षको बच्चा लिएर आफू युद्धमा होमिएको उनी सम्झिन्छिन् । ‘कष्टकरपूर्ण जंगलको यात्रा हुँदै तत्कालीन दुस्मनसँग लड्नुपर्दा मैले छिप्रेना गाउँमा बच्चालाई एक स्थानीय कहाँ छाडेर बाँचे पालिदिनु, नबाँचे फाली दिनु भनेर हिँडेको अहिले जस्तो लाग्छ’, उनले स्मरण गरिन्, ‘पुराना दिन सम्झिसक्दा मलाई त्यो समयको याद आउँछ ।’
२०५७ सालमा उनी माओवादी पार्टीको जिम्मासहित डोल्पातिर गएकी थिइन् । त्यसबेला उनी माओवादी डोल्पा जिल्ला पार्टी सचिवालय सदस्य र एरिया इञ्चार्ज बनेकी थिइन् । दुई वर्ष डोल्पा बसेपछि उनी फेरि २०५९ सालमा जाजरकोट फर्किएकी थिइन् । २०६० सालपछि उनी जाजरकोटसहित बाँके, बर्दिया, दाङ, सल्यान, सुर्खेत लगायत केही भूगोलसहितको विशेष जिल्लामा सरुवा भएकी थिइन् ।
२०६२ सालमा उनी जनमुक्ति सेनामा कम्पनी कमिसार हुँदै बटालियन कमिसार समेत बनेकी थिइन् । २०६४ सालबाट भने उनले रेडियो जनआवाज, नेपालगञ्जमार्फत पत्रकारिकतामा पनि प्रवेश गरिन् । उनी माओवादीनिकट प्रेस सेन्टरको कर्णाली प्रदेश उपाध्यक्ष समेत भइन् ।
अहिले माओवादीबाट उनी नलगाड नगरपालिकाको उपमेयरमा निर्वाचित भएकी छन् ।