काठमाडौँ । नेपालले वैदेशिक व्यापार गर्नेमध्ये चीन र भारत मुख्य दुई देश हुन् ।

नेपालको कुल वैदेशिक व्यापारको करिब ८० प्रतिशत भारतसँग हुन्छ भने बाँकी अन्य देशसँग हुँदै आएको छ । बाँकी करिब २० प्रतिशतको हिस्सामा सबैभन्दा बढी योगदान चीनको छ ।

भन्सार विभागको तथ्यांकअनुसार चीनबाट गाडी, फलफूल, लत्ताकपडा, विद्युतीय सामग्री ड्राइफ्रुट्सजस्ता सामग्री धेरै आयात हुने गरेको छ । त्यस्तै आलु, प्याजजस्ता तरकारी मासु, पाउडर दूध, घिउ, मह, कफी, चामल, मैदाजस्ता उपभोग्य वस्तु पनि प्रशस्त मात्रामा आउने गरेको छ ।

त्यस्तै नेपालबाट जडीबुटी, च्याउ, चिया, अगरबत्ती, कुकुर र बिरालाको खाना, छालाको वस्तु, बाँसका फर्निचर लगायत वस्तु निर्यात हुँदै आएका छन् । तर नगण्य मात्रामा मात्रै । भन्सार विभागका अनुसार चालु आर्थिक वर्ष चालु आव २०८१र८१ को कार्तिकसम्म नेपाललाई चीनसँगको व्यापारमा मात्रै १ खर्ब २ अर्ब ५० करोड १ लाख रुपैयाँ व्यापार घाटा भएको छ । चार महिनाको अवधिमा चीनबाट १ खर्ब ३ अर्ब १८ करोडको वस्तु आयात हुँदा नेपालले मात्रै ६८ करोड २३ लाखको निर्यात गरेको छ ।

यसरी हेर्दा नेपालले हरेक वर्ष चीनसँगको व्यापारमा ठुलो घाटा बेहोर्दै आएको छ । आर्थिक वर्ष २०७७र७८ मा २ खर्ब ३३ अर्ब ९२ करोड ३० लाख रुपैयाँको सामग्री चीनबाट आयात भएको थियो । सोही आवमा नेपालबाट जम्मा १ अर्ब १ करोड ६० लाख रुपैयाँको वस्तु तथा सेवा निर्यात भएको थियो । जसबाट आव २०७७–७८ मा नेपाललाई चीनसँगको व्यापारमा मात्रै २ खर्ब ३२ अर्ब ९० करोड ७० लाख रुपैयाँ घाटा भएको थियो ।

भन्सार विभागका अनुसार आव २०७८र७९ चीनले नेपाललाई २ खर्ब ६४ अर्ब ७८ करोड ३७ लाख रुपैयाँको वस्तु बेचेको थियो । तर नेपालले ८० करोड ८७ हजार ५४ लाखको समान मात्रै चिनियाँ बजारमा पठाउन सक्यो । जसबाट नेपाललाई एकै वर्षमा २ खर्ब ६३ अर्ब ९७ करोड ४९ लाख रुपैयाँ घाटा भयो ।

आव २०७९र८० २ खर्ब २० अर्ब ९५ करोड रुपैयाँ नेपाललाई घाटा भएको छ । भन्सार विभागका अनुसार उक्त आवमा २ खर्ब २२ अर्ब ७१ करोड ५९ लाखको आयात गर्दा नेपालले जम्मा १ अर्ब ७६ करोड ५७ लाखको सामग्री निर्यात गरेको थियो ।

त्यस्तै गत आर्थिक वर्षमा पनि नेपाललाई चीनसँगको व्यापारमा ठुलो घाटा भएको छ । गत आव २०८०र८१ मा २ खर्ब ९८ अर्ब ७७ करोड ४६ लाखको सामान आयात गर्दा नेपालले चीनलाई २ अर्ब ५८ करोड ८६ लाखको वस्तु निर्यात गरेको थियो । यसबाट नेपालले २ खर्ब ९६ अर्ब १८ करोड ६० लाख घाटा बेहोरेको छ ।