काठमाडौं । नेपाल-डेनमार्क एलुम्नाई नेटवर्क (NDAN) ले डेनमार्कको विदेश मन्त्रालय (DANIDA) सँगको सहकार्यमा “Promoting School Level Food Safety Initiatives – Organic Farming in Nepal” नामक महत्वपूर्ण पहल सुरु गरेको छ । काठमाडौं उपत्यका र काभ्रेपलाञ्चोक जिल्लामा आधारित यस गतिविधिले विद्यालयका विद्यार्थीहरूलाई खाद्य सुरक्षा र जैविक खेतीका फाइदाहरूबारे जानकारी गराउने उद्देश्य राखेको छ। यसले सैद्धान्तिक र व्यावहारिक ज्ञान प्रदान गर्दै पाँचवटा छानिएका सरकारी र निजी विद्यालयहरूमा केन्द्रित छ। यो गतिविधि मे देखि सेप्टेम्बर, 2024 सम्म सञ्चालन गरिएको छ।

पहलको लक्ष्य विद्यालय स्तरका विद्यार्थीहरूलाई खाद्य सुरक्षा अभ्यासहरू र जैविक खेती प्रविधिहरूको बारेमा चेतना जगाउनु हो। अन्तरक्रियात्मक प्रशिक्षण सत्रहरू, छलफलहरू, र व्यावहारिक सिमुलेशनहरूमा विद्यार्थीहरूलाई समावेश गरेर, कार्यक्रमले विद्यार्थीहरूलाई ग्लोबल वार्मिङ कम गर्न र दिगो विकासमा योगदान पुर्‍याउन जैविक खेतीले खेल्ने महत्त्वपूर्ण भूमिका बुझ्न मद्दत गर्छ।

गतिविधिले आकर्षक सत्रहरूको श्रृंखला समावेश गर्दछ। खाद्य सुरक्षा र जैविक खेतीका विशेषज्ञहरूद्वारा २ घन्टाको तालिम सत्र सञ्चालन गरिएको थियो, त्यसपछि सामूहिक छलफल भएको थियो जहाँ विद्यार्थीहरूले यी अभ्यासहरूको महत्त्व पत्ता लगाएका थिए। ह्यान्ड्स-अन सिमुलेशन सत्रहरूले विद्यार्थीहरूलाई साना-स्तरीय बगैंचा सहित जैविक खेती प्रविधिहरूको वास्तविक अनुभव दियो।

पहलको मुख्य नतिजाहरू मध्ये एक सहभागी विद्यालयहरूमा इको-क्लबहरूको गठन हो, जसले विद्यार्थीहरूलाई खाद्य सुरक्षा र जैविक खेती अभ्यासहरू प्रवर्द्धन गर्न जारी राख्ने सुनिश्चित गर्दछ। यी क्लबहरूले पहललाई दीर्घकालीन रूपमा दिगो बनाउन महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्ने अपेक्षा गरिएको छ। विद्यालयको पाठ्यक्रममा खाद्य सुरक्षा र जैविक खेतीका विषयहरूको एकीकरणले कार्यक्रमको प्रभावलाई अझ बलियो बनाउँछ।

काठमाडौं महानगरपालिका र ललितपुर उपमहानगरपालिकालगायत स्थानीय सरकारले यस पहललाई समर्थन गर्दै बहुमूल्य सहयोग गरेका छन् । साथै, जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय, जिल्ला कृषि विकास कार्यालय, निजामती सेवा अस्पताल र खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभाग जस्ता सरकारी कार्यालयहरूले सत्रहरूमा विशेषज्ञता आदान प्रदान गरेका थिए। निजी क्षेत्रले पनि पहलमा योगदान पुर्‍यायो, एचसी इको फार्म प्रा. लि. र Bernhardt Education Foundation प्राविधिक ज्ञान र सहयोग प्रदान गर्दैछ।

यस पहलको महत्त्वपूर्ण उपलब्धि NDAN र मालिका फूडल्याण्ड एण्ड होस्टेल प्रालि बीच भएको समझदारी पत्रमा हस्ताक्षर हुनु हो। लि. यो एमओयूले विद्यालयमा आधारित खानपान सेवाहरूमा खाद्य सुरक्षा मापदण्डहरू सुनिश्चित गर्न, जैविक सामग्रीको प्रयोगलाई प्रवर्द्धन गर्न र नेपालको आतिथ्य क्षेत्रमा जैविक खेती अभ्यासहरूको वकालत गर्नमा केन्द्रित छ।

श्री. गोपाल प्रसाद आचार्य, NDAN का संयोजक, यो गतिविधि मा नेटवर्क विशेषज्ञहरु जस्तै प्रमुख व्यक्तिहरु को योगदान मा संलग्न छ। अर्जुन चापागाई, श्री रोहित कुमार यादव, दीपक ज्ञवाली, श्री. हरि ढकाल र श्री. नवीनचन्द्र जोशीको प्रयासले पहल सफल भएको हो ।